پوسته شدن بتن در دال ها، یکی از رایج ترین انواع فرسایش است و ممکن است در دال های ساخته شده از مرغوب ترین بتن ها هم رخ دهد. ملات بتن ممکن است با تکرار سیکل های یخبندان - ذوب متلاشی شود و به تدریج دانه های سنگی درشت در سطح بتن ظاهر شوند.
پوسته شدن بتن در مورد دال هایی که بتن آن ها بعد از عمل آمدن و قبل از خشک شدن در معرض سیکل های یخبندان شدید قرار میگیرد، تقریبا حتمی است. خشک شدن، آب داخل حفره های بتن را از مقدار اشباع بحرانی کاهش داده و مکانیزم های فرسایش را محدود خواهد کرد.
نظریه های زیر برای بیان علت پوسته شدن بتن ارائه شده اند که هر یک می توانند تا اندازه ای در تبیین یک توضیح کامل موثر باشد.
1 - افزایش فشار با خارج شدن آب از دانه های سنگی اشباع (انجماد آب موجود در دانه های سنگی باعث افزایش حجم آن ها و در نتیجه خارج شدن بخشی از آب تحت فشار بلورهای یخ می باشد.)
2 - توسعه فشار هیدرولیکی در تعداد زیادی از حفره های مویینه در زیر سطح بتن.
3 - فشار تراوشی ناشی از تمرکز نمک در حفره های زیر سطح بتن.
4 - رشد بلورهای یخ در حفره های مویینه زیر سطح بتن.
5 - عملکردهای اجرایی که ممکن است شرایطی ایجاد کند که سطح تمام شده با بتن های زیرین تفاوت داشته باشد هم چنین روش های اجرایی نامناسب ممکن است باعث متراکم شدن سطح شده و اثرات هوازایی را از بین ببرد.
6 - متراکم شدن سطح توسط نیروهای مویینگی آب کاهش یافته در حفره های مویینه سطح بتن در هنگام خشک شدن که در نتیجه یک صفحه جدایی ضعیف بین لایه متراکم شده و قسمت های زیرین آن شکل میگیرد.
این پدیده همزمان با پایان بتن ریزی آغاز می شود. واضح است که متراکم شدن سطح یک دال بتنی با خشک شدن زود هنگام آن ممکن است حتی به پوسته شدن بتن های مرغوب که با روش های مناسب اجرا شده اند، کمک کند. افزایش ریزدانه ها مثل افزایش مصرف سیمان و کاربرد سیمان ریزدانه تر باعث کاهش حفره های سطحی و در نتیجه افزایش نیروهای مویینه تراکمی می شود.
7 - ایجاد رطوبت سطحی در هنگام یخ بندان با آب کردن برف و یخ توسط نمک های ضد یخ.
8 - یخ زدگی اضافی بلورهای یخ زیر سطح در اثر آب شدن برف و یخ توسط نمک های ضد یخ.
9 - ترک داشتن بتن که مسیرهایی برای رسیدن آب به یخ های مویینه زیرین ایجاد می کند و باعث رشد آن ها می شود.
10 - مقدار کمیم آب انداختگی که بعد از بتن ریزی ایجاد می شود در زیر سطح بتن انباشته می شود و این باعث افزایش حفره ها بلافاصله زیر سطح بتن می شود. تحقیقات انجام شده روی راه های بتنی ساخته نشان داده که در تمام مناطقی که دال روسازی روی یک بستر شنی واقع شده، هیچ گونه پوسته شدنی به چشم نمی خورد از طرفی دیگر مناطقی که لایه های رسی زیر راه وجود داشته اند، روسازی ها به طور گسترده ای پوسته شده اند. از این رو می توان نتیجه گرفت که بتن های اشباع با سطح متراکم در مقابل پوسته شدن آسیب پذیرترند و در اثر یخبندان، یخ در حفره های ریزی که بلافاصله در زیر سطح بتن وجود دارند به اندازه ای رشد می نماید که باعث بلند شدن سطح دال می شود. در مجموع می توان شدت پوسته شدن را تابعی از درجه تراکم سطح، مقدار رطوبت و تعداد حفره هایی که بلافاصله زیر سطح وجود دارد دانست.
- ۹۸/۱۰/۲۱